نسبت P/E: فرمول و مثال های نسبت قیمت به درآمد

نسبت قیمت به درآمد (P/E) چیست؟

قیمت به سود یا نسبت P/E نسبتی برای ارزش‌گذاری یک شرکت است که قیمت سهام فعلی آن را نسبت به سود هر سهم (EPS) اندازه می‌گیرد. نسبت قیمت به درآمد نیز گاهی اوقات به عنوان چند برابر قیمت یا چند برابر سود شناخته می‌شود.

پی به ای نسبتی است که توسط سرمایه‌گذاران و تحلیلگران برای تعیین ارزش نسبی سهام یک شرکت در مقایسه مستقیم با سایر سهام استفاده می‌شود. همچنین می‌توان از آن برای مقایسه یک شرکت با سابقه تاریخی خود یا مقایسه کل بازارها با یکدیگر یا در طول زمان استفاده کرد. نسبت P/E ممکن است بر اساس دوره قبلی (با دید به گذشته) یا بر اساس پیش‌بینی‌های آینده محاسبه شود.

خلاصه مطالب

• نسبت قیمت به سود (P/E) قیمت سهام شرکت را به سود هر سهم آن مرتبط می‌کند.
• نسبت P/E بالا می‌تواند به این معنی باشد که سهام یک شرکت بیش از حد ارزش‌گذاری شده است، یا اینکه سرمایه‌گذاران انتظار نرخ رشد بالایی در آینده دارند.
• شرکت‌هایی که هیچ درآمدی ندارند یا در حال زیان دهی هستند، نسبت P/E ندارند زیرا چیزی برای قرار دادن در مخرج وجود ندارد.
• دو نوع نسبت P/E – P/E آینده‌نگر و گذشته‌نگر – در عمل استفاده می‌شود.
• نسبت P/E در مقایسه با شرکت‌های مشابه در همان صنعت یا برای یک شرکت واحد در یک دوره زمانی، بیشترین ارزش را برای یک تحلیلگر دارد.

فرمول و محاسبه نسبت P/E

فرمول و محاسبه استفاده شده برای این فرآیند به شرح زیر است.

برای تعیین مقدار P/E، باید به سادگی قیمت سهام فعلی را بر سود هر سهم (EPS) تقسیم کرد.

قیمت فعلی سهام (P) را می‌توان به سادگی با سرچ کردن نماد یک سهام در هر وب‌سایت مالی پیدا کرد، و اگرچه این ارزش عینی نشان‌دهنده چیزی است که سرمایه‌گذاران در حال حاضر باید برای یک سهام بپردازند، رقمEPS  کمی‌مبهم‌تر است.

EPS  در دو نوع اصلی عرضه می‌شود:

 TTM (Trailing Per Share) مخفف وال استریت برای “آخرین 12 ماه” است. این عدد نشان دهنده عملکرد شرکت در 12 ماه گذشته است. نوع دوم EPS در انتشار درآمد یک شرکت یافت می‌شود که اغلب توجیه  EPS را ارائه می‌دهد. این بهترین حدس شرکت در مورد چیزی است که انتظار دارد در آینده کسب کند. این نسخه‌های مختلف EPS  به ترتیب پایه و اساس P/E را تشکیل می‌دهند.

درک نسبت P/E

نسبت قیمت به سود (P/E) یکی از پرکاربردترین ابزارهایی است که توسط آن سرمایه‌گذاران و تحلیلگران ارزش نسبی سهام را تعیین می‌کنند. نسبت P/E به فرد کمک می‌کند تا تعیین کند که ارزش سهام بیش از حد بالا یا کمتر از ارزش P/E است. یک شرکت همچنین می‌تواند در برابر سایر سهام در همان صنعت یا بازارهای گسترده‌تر مانند شاخص          S&P 500    مقایسه شود.

گاهی اوقات، تحلیلگران به روندهای ارزش‌گذاری بلندمدت علاقه مند هستند و معیارهای P/E 10 یا P/E 30 را در نظر می‌گیرند که به ترتیب میانگین درآمد 10 یا 30 سال گذشته را در نظر می‌گیرند. این معیارها اغلب هنگام تلاش برای سنجش ارزش کلی یک شاخص سهام، مانند S&P 500 استفاده می‌شود، زیرا این معیارهای بلندمدت می‌توانند تغییرات در چرخه تجاری را جبران کنند.

نسبت قیمت به سود پیش بینی شده

این دو نوع معیار EPS در رایج‌ترین نوع نسبت‌های P/E نقش دارند: P/E پیش بینی شده و P/E  گذشته. یک تغییر سوم و کمتر رایج از مجموع دو فصل واقعی گذشته و تخمین دو فصل آینده استفاده می‌کند.

P/E  پیش بینی شده به جای ارقام انتهایی، از راهنمای سود‌های آینده استفاده می‌کند. این شاخص آینده‌نگر که گاهی «قیمت تخمینی نسبت به سود» نامیده می‌شود، برای مقایسه سود جاری با درآمدهای آتی مفید است و به ارائه تصویر واضح‌تری از اینکه سود – بدون تغییرات و سایر تعدیلات حسابداری- چگونه خواهد بود، کمک می‌کند.

با این حال، معیار P/E پیش بینی شده دارای مشکلات ذاتی است – یعنی شرکت‌ها می‌توانند سود را دست کم بگیرند تا در زمان اعلام سود سه ماهه بعدی، P/E  تخمینی را شکست دهند. سایر شرکت‌ها ممکن است پیش بینی را اغراق کنند و بعداً آن را در اطلاعیه درآمد بعدی خود تعدیل کنند. علاوه بر این، تحلیلگران خارجی نیز ممکن است تخمین‌هایی ارائه دهند که ممکن است از تخمین‌های شرکت متفاوت باشد و باعث سردرگمی شود.

نسبت قیمت به سود گذشته

P/E  گذشته با تقسیم قیمت سهام فعلی بر کل درآمد EPS طی 12 ماه گذشته به عملکرد گذشته متکی است. این محبوب‌ترین معیار P/E است زیرا هدفمندترین معیار است – با فرض اینکه شرکت درآمد را به طور دقیق گزارش کرده است. – برخی از سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند به  P/Eگذشته نگاه کنند، زیرا به تخمین‌های درآمد افراد دیگر اعتماد ندارند. اما P/E گذشته نیز دارای کاستی‌هایی است – یعنی اینکه عملکرد گذشته یک شرکت نشان دهنده رفتار آینده نیست.

بنابراین سرمایه‌گذاران باید بر اساس قدرت درآمدهای آتی و نه گذشته، پول خود را سرمایه‌گذاری کنند. این واقعیت که عدد EPS ثابت می‌ماند، در حالی که قیمت سهام در نوسان است، نیز یک مشکل است. اگر یک رویداد بزرگ شرکت، قیمت سهام را به طور قابل توجهی بالاتر یا پایین تر کند، P/E  گذشته کمتر منعکس کننده این تغییرات خواهد بود.

نسبت P/E گذشته با حرکت قیمت سهام یک شرکت تغییر می‌کند، زیرا درآمدها فقط در هر فصل منتشر می‌شوند، در حالی که سهام روزانه معامله می‌شوند. در نتیجه، برخی از سرمایه‌گذاران P/E آینده را ترجیح می‌دهند. اگر نسبت P/E آتی کمتر از نسبت P/E گذشته باشد، به این معنی است که تحلیلگران انتظار افزایش سود را دارند. اگر P/E آینده بالاتر از نسبت P/E فعلی باشد، تحلیلگران انتظار دارند که سودها کاهش یابد.

ارزش‌گذاری با  P/E

نسبت قیمت به سود یا P/E یکی از پرکاربردترین ابزارهای تجزیه و تحلیل سهام است که توسط سرمایه‌گذاران و تحلیلگران برای ارزش‌گذاری سهام استفاده می‌شود. P/E علاوه بر اینکه نشان می‌دهد قیمت سهام یک شرکت بیش از حد یا کمتر ارزش‌گذاری شده است، می‌تواند نشان دهد که ارزش سهام چگونه با گروه صنعتی آن یا معیاری مانند S&P 500 مقایسه می‌شود.

نسبت P/E به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا ارزش بازار سهام را در مقایسه با سود شرکت تعیین کنند. به طور خلاصه، نسبت P/E نشان می‌دهد که امروز بازار حاضر است برای یک سهم بر اساس درآمدهای گذشته یا آتی آن چه چیزی بپردازد. P/E بالا می‌تواند به این معنی باشد که قیمت سهام نسبت به سود بالا است و احتمالاً بیش از حد ارزش‌گذاری شده است. در مقابل، P/E پایین ممکن است نشان دهنده پایین بودن قیمت فعلی سهام نسبت به سود باشد.

P/E   در مقابل بازدهی سود

بازده سود معکوس نسبت P/E است (که می‌توان آن را به عنوان نسبت E/P در نظر گرفت). بنابراین، بازده سود همان سود هر سهم (EPS) تقسیم بر قیمت سهام است به صورت درصد بیان و تعریف می‌شود.

اگر سهام A با 10 دلار معامله می‌شود و EPS آن در سال گذشته 50 سنت(12 ماه گذشته)باشد ، P/E  آن 20 (یعنی 10 دلار تقسیم بر 50 سنت) و بازدهی سود 5٪ (50 سنت تقسیم بر 10 دلار) است.

 اگر سهام B با 20 دلار معامله می‌شد و EPSآن (12 ماه گذشته) 2 دلار بود، P/E آن 10 (یعنی 20$/2$) و بازدهی درآمد 10٪  (2$/20$) است.

بازده سود به عنوان یک معیار ارزیابی سرمایه گذاری به اندازه نسبت P/E به طور گسترده مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. بازده سود زمانی می‌تواند مفید باشد که در مورد نرخ بازده سرمایه‌گذاری نگرانی وجود داشته باشد. با این حال، برای سرمایه‌گذاران سهام، کسب درآمد دوره ای سرمایه‌گذاری ممکن است به دلیل افزایش ارزش سرمایه‌گذاری آنها در طول زمان، در اولویت دوم باشد. به همین دلیل سرمایه‌گذاران ممکن است در هنگام سرمایه‌گذاری سهام به معیارهای سرمایه‌گذاری مبتنی بر ارزش مانند نسبت P/E بیشتر از بازده سود اهمیت دهند.

بازده سود در تولید نیز به عنوان یک معیار، زمانی که یک شرکت سود صفر یا منفی دارد، مفید است. از آنجایی که چنین موردی در میان شرکت‌های با تکنولوژی بالا، با رشد بالا یا استارت‌آپ‌ها رایج است، EPS منفی خواهد بود و نسبت P/E تعریف‌نشده (که با N/A مشخص می‌شود) تولید می‌کند. با این حال، اگر یک شرکت دارای سود منفی باشد، بازده سود منفی خواهد داشت که می‌تواند تفسیر و برای مقایسه استفاده شود.

انتظارات سرمایه‌گذار

به طور کلی، P/E  بالا نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران در مقایسه با شرکت‌هایی با P/E کمتر، انتظار رشد سود بیشتری در آینده دارند. P/E پایین می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که یک شرکت ممکن است در حال حاضر کم ارزش‌گذاری شده است و یا اینکه شرکت نسبت به گذشته اش عملکرد فوق‌العاده‌ای دارد. زمانی که یک شرکت هیچ درآمدی نداشته باشد یا زیان ده باشد، در هر دو مورد،P/E  به صورت نامعتبر(N/A) بیان می‌شود. اگرچه می‌توان P/E منفی را محاسبه کرد، اما این قرارداد رایج نیست.

معنی N/A

نسبت قیمت به سود  N/A به این معنی است که نسبت موجود نیست یا برای سهام آن شرکت قابل اعمال نیست. یک شرکت می‌تواند نسبت قیمت به سود  N/A داشته باشد اگر به تازگی در بورس ثبت شده باشد و هنوز درآمدی را گزارش نکرده باشد. اما همچنین به این معنی است که یک شرکت صفر یا در حال زیان است. سرمایه‌گذاران می‌توانند مشاهده N/A را به عنوان شرکتی که زیان خالص گزارش می‌کند تفسیر کنند.

P/E مطلق در مقابل نسبی

تحلیلگران همچنین ممکن است در تحلیل خود بین P/E مطلق و نسبت P/E نسبی تمایز قائل شوند:

• نسبتP/E مطلق

شمارشگر این نسبت معمولاً قیمت فعلی سهام است و مخرج ممکن است EPS انتهایی (12 ماه گذشته)،EPS  تخمینی برای 12 ماه آینده (P/E آینده) یا ترکیبی از EPS انتهایی دو فصل آخر و P/E  دو فصل آینده باشد.

هنگام تشخیص P/E مطلق از P/E نسبی، مهم است که به یاد داشته باشید که P/E مطلق نشان دهنده P/E دوره زمانی جاری است. به عنوان مثال، اگر قیمت سهام امروز 100 دلار باشد و درآمد 12 ماه گذشته 2 دلار به ازای هر سهم باشد، P/E=50(100$/2$) است.

• P/E نسبی

P/E  نسبی، P/E  مطلق فعلی را با یک معیار یا طیفی از P/Eهای گذشته در یک دوره زمانی مرتبط، مانند 10 سال گذشته، مقایسه می‌کند. این نشان می‌دهد که P/E فعلی به چه بخش یا درصدی از P/E‌های گذشته رسیده است. P/E نسبی معمولاً مقدار P/E فعلی را با بیشترین مقدار بازه مقایسه می‌کند، اما سرمایه‌گذاران ممکن است P/E فعلی را با بازه ی پایین مقایسه کنند و اندازه‌گیری کنند که P/E فعلی چقدر به پایین ترین مقدار تاریخی نزدیک است.

اگر P/E فعلی کمتر از مقدار گذشته باشد (چه در گذشته بالا باشد یا پایین)، P/E نسبی مقداری زیر 100% خواهد داشت. اگر اندازه گیری P/E نسبی 100٪ یا بیشتر باشد، این به سرمایه‌گذاران می‌گوید که P/E فعلی به مقدار گذشته رسیده یا از آن فراتر رفته است.

محدودیت‌های استفاده از نسبت P/E

مانند هر متغیر بنیادی دیگری که برای آگاهی دادن به سرمایه‌گذاران در مورد ارزش خرید سهام طراحی شده است، نسبت قیمت به سود نیز دارای محدودیت‌هایی است که باید در نظر گرفته شوند، زیرا این محدودیت‌ها می‌توانند باعث شوند که سرمایه‌گذاران به اشتباه بپندارند تنها یک معیار وجود دارد که تمامی‌اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم‌گیری در مورد یک سرمایه‌گذاری را ارائه می‌دهد، که در واقعیت هیچ‌گاه این‌طور نیست.

شرکت‌هایی که سودآور نیستند و در نتیجه هیچ سودی ندارند – یا سود منفی در هر سهم دارند – در محاسبه P/E خود با چالش مواجه می‌شوند. نظرات در مورد نحوه برخورد با این موضوع متفاوت است. برخی می‌گویند P/E را منفی در نظر گرفت، برخی دیگر P/E را 0 تخصیص می‌دهند، در حالی که بیشتر آنها فقط می‌گویند P/E وجود ندارد (N/A یا در دسترس نیست) یا تا زمانی که یک شرکت برای اهداف مقایسه ای سودآور نشود، قابل تفسیر نیست.

یکی از محدودیت‌های اصلی استفاده از نسبت‌های P/E هنگام مقایسه نسبت‌های P/E شرکت‌های مختلف ظاهر می‌شود. ارزش‌گذاری و نرخ رشد شرکت‌ها اغلب ممکن است بین بخش‌ها به شدت متفاوت باشد، هم به دلیل روش‌های مختلف کسب درآمد شرکت‌ها و هم به دلیل زمان‌بندی متفاوتی که طی آن شرکت‌ها آن پول را به دست می‌آورند.

به این ترتیب، هنگام در نظر گرفتن شرکت‌ها در همان بخش، فقط باید از P/E به عنوان یک ابزار مقایسه‌ای استفاده کرد؛ زیرا این نوع مقایسه تنها نوعی است که بینش مولد را به همراه خواهد داشت. برای مثال، مقایسه نسبت P/E یک شرکت مخابرات و P/E یک شرکت حفاری نفت و گاز، ممکن است به این باور برسد که به وضوح سرمایه‌گذاری برتر است، اما این یک فرض قابل اعتماد نیست.

سایر ملاحظات در مورد نسبت  P/E

نسبت P/E یک شرکت زمانی بسیار معنا‌دارتر است که در کنار نسبت P/E سایر شرکت‌ها در همان بخش در نظر گرفته شود. به عنوان مثال، یک شرکت انرژی ممکن است نسبت P/E بالایی داشته باشد، اما این ممکن است منعکس کننده روندی در داخل بخش باشد نه صرفاً در داخل یک شرکت. برای مثال، نسبت P/E بالای یک شرکت، زمانی که کل بخش دارای نسبت P/E بالا باشد، کمتر باعث نگرانی خواهد شد.

علاوه بر این، از آنجا که بدهی یک شرکت می‌تواند بر قیمت سهام و درآمد شرکت تأثیر بگذارد، اهرم می‌تواند نسبت‌های P/E را نیز تغییر دهد. به عنوان مثال، فرض کنید دو شرکت مشابه وجود دارند که در درجه اول در میزان بدهی آنها متفاوت است. کسی که بدهی بیشتری دارد احتمالاً ارزش P/E کمتری نسبت به کسی که بدهی کمتری دارد خواهد داشت. با این حال، اگر کسب‌وکار خوب باشد، آن‌هایی که بدهی بیشتری دارند، به دلیل خطراتی که متحمل شده‌اند، درآمد بیشتری خواهند داشت.

یکی دیگر از محدودیت‌های مهم نسبت قیمت به درآمد، محدودیتی است که در فرمول محاسبه P/E قرار دارد. ارائه دقیق و بی‌طرفانه نسبت‌های P/E به ورودی‌های دقیق از ارزش بازار سهام و برآورد دقیق سود هر سهم متکی است. بازار از طریق حراج مستمر خود، قیمت سهام را تعیین می‌کند. قیمت‌های چاپ شده در طیف گسترده ای از منابع معتبر در دسترس هستند. با این حال، منبع اطلاعات سود در نهایت خود شرکت است. این منبع واحد داده به راحتی قابل دستکاری است، بنابراین تحلیلگران و سرمایه‌گذاران برای ارائه اطلاعات دقیق به مدیران شرکت اعتماد می‌کنند. اگر تصور شود که این اعتماد از بین رفته است، برای سهام ریسک بیشتری در نظر‌گرفته می‌شود و بنابراین ارزش کمتری دارد.

برای کاهش ریسک اطلاعات نادرست، نسبت P/E تنها یکی از  اندازه‌گیری‌هاست که تحلیلگران به دقت بررسی می‌کنند. اگر شرکت عمداً اعداد را دستکاری کند تا بهتر به نظر برسد و در نتیجه سرمایه‌گذاران را فریب دهد، آنها باید سخت کار کنند تا مطمئن شوند که همه معیارها به شیوه ای منسجم دستکاری شده اند، که انجام این کار دشوار است. به همین دلیل است که نسبت P/E همچنان یکی از متمرکزترین نقاط مرجع در هنگام تجزیه و تحلیل یک شرکت است، اما به هیچ وجه تنها مورد نیست.

نسبت قیمت به درآمد خوب چیست؟

این سوال که نسبت قیمت به درآمد خوب یا بد چیست، لزوماً به صنعتی که شرکت در آن فعالیت می‌کند بستگی دارد. برخی از صنایع نسبت قیمت به درآمد متوسط بالاتری خواهند داشت، در حالی که برخی دیگر نسبت‌های پایین تری خواهند داشت. به عنوان مثال، در ژانویه 2021، شرکت‌های پخش سهامی عام میانگین نسبت P/E انتهایی حدود 12 داشتند، در حالی که شرکت‌های نرم‌افزاری میانگین نسبت P/E بیش از ۶۰ داشتند. اگر می‌خواهید یک ایده کلی از بالا یا پایین بودن نسبت P/E خاص به دست آورید، می‌توانید آن را با میانگین P/E رقبا در آن صنعت مقایسه کنید.

آیا بهتر است نسبت P/E بالاتر یا پایین تر باشد؟

بسیاری از سرمایه‌گذاران می‌گویند که بهتر است سهام شرکت‌هایی با P/E پایین‌تر بخرید، زیرا این بدان معناست که شما به ازای هر دلار سودی که دریافت می‌کنید، مقدار کمتری پرداخت می‌کنید. از این نظر، P/E پایین‌تر مانند برچسب قیمت پایین‌تر است و برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال معامله هستند، جذاب است. با این حال، در عمل، درک دلایل P/E  یک شرکت مهم است. به عنوان مثال، اگر شرکتی P/E پایینی داشته باشد زیرا مدل کسب و کار آن اساساً رو به افول است، ممکن است آن تخفیف ظاهری یک توهم باشد.

نسبت P/E برابر 15 به چه معناست؟

به بیان ساده، نسبت P/E=15 به این معنی است که ارزش بازار فعلی شرکت برابر با 15 برابر سود سالانه آن است. به بیان واقعی، اگر فرضاً 100٪ سهام شرکت را بخرید، 15 سال طول می‌کشد تا سرمایه اولیه خود را از طریق سودهای مداوم شرکت بازگردانید، با این فرض که شرکت هرگز در آینده رشد نکند.

چرا نسبت P/E مهم است؟

نسبت P/E به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تعیین کنند که آیا سهام یک شرکت در مقایسه با سود آن بیش از ارزش یا کمتر ارزش‌گذاری شده است. این نسبت معیاری از این است که بازار تمایل دارد چه مقدار پول برای عملکرد فعلی و رشد آتی شرکت پرداخت کند. اگر شرکتی با نسبت P/E بالا معامله می‌شود، بازار به پتانسیل رشد آن فکر می‌کند و مایل است امروز بر اساس درآمدهای آتی آن شرکت، بیش از حد هزینه کند.