عرضه و پذیرش اوراق بهادار
شرایط پذیرش شرکت ها در بورس و فرابورس (براساس آخرین قوانین سال 1403)
عرضه و پذیرش چیست؟
امروزه از مؤثرترین روش های تامین مالی شرکت ها، جذب و استفاده از اندوخته های خرد و کوچک سطوح مختلف جامعه و تبدیل آن به منابع مورد نیاز جهت تأمین سرمایه طرح های بزرگ و حتی تأسیس شرکت هاست. به فرآیند پذیرش شرکت ها و عرضه سهام آنها در بورس و فرابورس عرضه و پذیرش گویند.
مشاور عرضه و پذیرش کیست؟
شرکت مشاور عرضه و پذیرش شخصیتی حقوقی و نهاد تحت نظارت است که براساس ضوابط مصوب سازمان بورس و اوراق بهادار ، رابط اصلی بین متقاضی پذیرش و بورس یا فرابورس میباشد.
شرکت سبدگردان برلیان به عنوان اولین نهاد مالی دارای مجوز عرضه و پذیرش در استان اصفهان ، آمادگی ارائه کلیه خدمات مرتبط با این حوزه را به متقاضیان عزیز میباشد.
بورس چیست؟
در اقتصاد بورس را بازاری میدانند که فرآیند قیمت گذاری و معاملات انواع اوراق بهادار در آن انجام میشود.
فرابورس چیست و چه تفاوتی با بورس دارد؟
فرابورس نیز همانند بورس بازاری است که در آن سهام شرکت ها براساس مکانیزم عرضه و تقاضا قیمت گذاری شده و معامله میشوند با این تفاوت که شرکت های پذیرش شده در فرابورس فرآیند عرضه و پذیرش آسان تری را نسبت به فرآیند عرضه و پذیرش شرکت ها در بورس پشت سر میگذارند.
انواع بازارهای زیر مجموعه بورس تهران و فرابورس
به طور خلاصه در کلیه بازار های بورس ، بازار های اول ، دوم و بازار شرکت های کوچک و متوسط فرابورس سهام شرکت ها مورد پذیرش قرار گرفته و معامله میشوند. همچنین کلیه شرکت هایی که بنا به شرایط خاص ، قابل پذیرش در هیچ کدام از بازار های فوق نباشند ، میتوانند در بازار پایه فرابورس به نقل و انتقال سهام خود بپردازند.
شرایط عمومی پذیرش
- شرکت باید در ایران ثبت شده و دارای تابعیت ایرانی باشد
- شرکت باید سهامی عام باشد. (قبل از پذیرش الزامی نیست.)
- حسابرس شرکت از بین حسابرسان معتمد سازمان بورس انتخاب شده باشد.
- اکثریت سهامداران شرکت با پذیرش شرکت درفرابورس ایران موافق باشند.
- سهام شرکت با نام باشد.
- محدودیت موثر بر نقل و انتقال سهام وجود نداشته باشد.
- شرکت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار ثبت شده باشد.
- به منظور انجام فرآیند پذیرش و عرضه سهام ، با مشاوران پذیرش عضو بورس و فرابورس و دارای مجوز از سازمان قرارداد منعقد شده باشد.
- آخرین صورت های مالی مطابق مقررات قانونی ، استاندارد های حسابداری و گزارشگری مالی تهیه شده باشد.
- گزارش حسابرس برای آخرین دوره/سال مالی منتهی به پذیرش در خصوص صورت های مالی آن عدم اظهار نظر یا اظهار نظر مردود نباشد.
- دعاوی دارای اثر با اهمیت ، له یا علیه شرکت درصورت وجود افشا شده باشد.
- اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت دارای سابقه محکومیت قطعی کیفری یا تخلفاتی موثر نباشند.
شرایط اختصاصی پذیرش در بازار های اول و دوم بورس
ردیف | شرط | بازار اول | بازار دوم | |
اصلی | فرعی | |||
1 | سهامی عام بوده و سرمایه ثبت شده شرکت از …………… میلیارد ریال کمتر نباشد | 6000 | 2500 | 1200 |
2 | تمام سرمایه آن منقسم به سهام عادی بوده و امتیاز خاصی برای بعضی از سهامداران در نظر گرفته نشده باشد. | √ | √ | √ |
3 | حداقل ……. درصد از سهام ثبت شده این شناور بوده و تعداد سهامداران آن حداقل …….نفر باشد. | 25٪ سرمایه ثبت شده-۱۰۰۰ | 20٪ سرمایه ثبت شده – ۷۵۰ | ۱۰٪ سرمایه ثبت شده – ۲۵۰ |
4 | حداقل باید …… سال سابقه فعالیت در صنعت مربوط داشته و طی این مدت موضوع فعالیت آن تغییر نکرده باشد . همچنین از مدث مأموریت حداقل دو نفر از مدیران فعلی آن حداقل شش ماه سپری شده باشد. | ۳در هر صورت متقاضی باید دارای حداقل یکسال سابقه فعالیت با ساختار فعلی باشد. | ۳در هر صورت متقاضی باید دارای حداقل یکسال سابقه فعالیت با ساختار فعلی باشد. | ۲در هر صورت متقاضی باید دارای حداقل یکسال سابقه فعالیت با ساختار فعلی باشد. |
5 | در سه دوره مالی متوالی منتهی به پذیرش که حداقل دو دوره آن سال مالی کامل باشد، سودآور بوده و همچنین چشم انداز روشنی از تداوم سودآوری . فعالیت شرکت در صنعت مربوط وجود داشته باشد. | حداقل در دو دوره | در دو دوره مالی منتهی به پذیرش | در یک دوره مالی منتهی به پذیرش |
6 | زیان انباشته نداشته باشد. | √ | √ | √ |
7 | بر اساس آخرین صورتهای مالی سالانه حسابرسی شده ، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل داراییها ، حداقل …… باشد. | ۳۰٪ | ۲۰٪ | ۱۵٪ |
8 | اساسنامه متقاضی باید منطبق با اساسنامه نمونه مصوب هیات مدیره سازمان و الزامات و شرایط تعیین شده توسط سازمان و سایر مراجع ذیصلاح تدوین شده باشد. | √ | √ | √ |
9 | سود عملیاتی شرکت در …. دوره مالی منتهی به پذیرش از کیفیت بالایی برخوردار بوده و مجموع جریان خالص وجه نقد ناشی از فعالیتهای عملیاتی آن طی این دوره ها مثبت باشد. | 3 | 3 | 2 |
10 | گزارش حسابرس در مورد صورتهای مالی دو دوره مالی منتهی به پذیرش، عدم اظهارنظر یا اظهارنظر مردود نباشد. در صورت اظهارنظر مشروط حسابرس ، بندهای شرط ناشی از عدم انجام تعدیلات قابل توجه در درآمدها، هزینه ها،سود، زیان، بدهی ها و تعهدات متقاضی نباشد. | √ | √ | √ |
11 | دعاوی حقوقی له یا علیه شرکت ، دارای اثر با اهمیت بر صورتهای مالی وجود نداشته باشد. | √ | √ | √ |
12 | به تایید حسابرس ، از سیستم اطلاعات حسابداری( از جمله حسابداری مالی و حسابداری بهای تمام شده ) مطلوب و متناسب با فعالیت خود و شرایط پذیرش در بورس ( از جمله توانایی تهیه و افشای اطلاعات مالی به موقع و قابل اتکاء ) برخوردار باشد. | √ | √ | √ |
13 | چنانچه تاسیس و فعالیت متقاضی مشمول رعایت ضوابط خاص یا اخذ مجوزهای قانونی باشد، متقاضی موظف است علاوه بر رعایت مفاد این دستورالعمل، موارد یادشده را نیز رعایت کند. | √ | √ | √ |
14 | هرگونه انتقال، به استثنای انتقالات قهری ، نسبت به بیش از ۵۰ ٪ سهام متعلق به سهامداران عمده ، منوط به اظهارنظر کتبی بورس و موافقت هیات پذیرش خواهد بود. | √ | √ | √ |
شرایط اختصاصی پذیرش در بازار های مختلف فرابورس
ردیف | سرایط | بازار اول | بازار دوم | بازار نوآفرین |
1 | بهای اسمی آن تماما پرداخت شده باشد | √ | √ | در صورت وجود سهام تعهدی نیز امکان پذیرش وجود دارد |
2 | سهام شناور | شناور بودن حداقل 10درصد و دارا بودن حداقل 200 سهامدار | شناور بودن حداقل 5 درصد | حسب تشخیص هیات پذیرش SMEs |
3 | فعالیت | حداقل 2 سال از بهرهبرداری | حداقل یک سال از تاسیس | امکان پذیرش شرکت، در بدو تاسیس وجود دارد |
4 | سرمایه ثبت شده/ حقوق صاحبان سهام | سرمایه ثبت شده حداقل 1000 میلیارد ریال | سرمایه ثبت شده حداقل 500 میلیارد ریال | سرمایه ثبت شده حداقل 100 میلیارد ریال |
5 | زیان انباشته | نداشته باشد | برنامه عملیاتی مناسبی برای خروج از شمول ماده 141 داشته باشد | چشمانداز روشن از سودآوری |
6 | آخرین گزارش حسابرس | مردود یا عدم اظهار نظر نباشد. | مردود یا عدم اظهار نظر نباشد. | مردود یا عدم اظهار نظر نباشد. |
7 | سیستم اطلاعات حسابداری | مطلوب و متناسب با فعالیت | مطلوب و متناسببا فعالیت | فاقد ضعف با اهمیت |
8 | سودآور بودن | √ | – | – |
9 | نسبت حقوق صاحبان سهام به کل داراییها | 15درصد | – | – |
10 | دعاوی دارای اثر با اهمیت بر صورتهای مالی | نداشته باشد | نداشته باشد | افشا شود |
11 | حسابرس معتمد سازمان بورس | √ | √ | در اولین مجمع عمومی پس از درج میتواند حسابرس معتمد انتخاب کند |
پذیرش در بورس چه مزایایی برای شرکت های متقاضی(ناشر) دارد؟
- برخورداری از معافیت های مالیاتی ، کاهش هزینه ها و رشد سود شرکت
- افزایش نقدشوندگی سهام و کاهش هزینه سرمایه شرکت
- سهولت در تامین مالی شرکت ها از طریق ابزار های نوین تامین مالی
- تسهیل در نقل و انتقال مالکیت
- کشف قیمت و ارزش بازار شرکت
- افزایش اعتبار در راستای بازاریابی برندینگ شرکت
- افزایش آگاهی از برند شرکت
- تسهیل در وثیقه گذاری سهام شرکت
- ارزیابی کیفی عملکرد مدیران شرکت
- امکان بهرمندی از مشارکت عموم مردم و سرمایه های خرد در توسعه کسب و کار
- کسب مزیت رقابتی نسبت به سایر شرکت های صنعت به جهت افزایش اعتبار برند
- کسب مزیت رقابتی نسبت به سایر شرکت های صنعت به دلیل بهینه سازی تامین مالی
- افزایش قدرت چانه زنی
- ایجاد انگیزه در کارکنان از طریق واگذاری سهام
مزیت های کلی برای اقتصاد در راستای ایفای مسئولیت های اجتماعی:
رشد و توسعه اقتصادی هر کشور وابسته به رشد و توسعه شرکت ها و بخش های خرد زیرمجموعه آن میباشد. از جمله پارامتر های تحقق رشد و توسعه شرکت ها ، بحث سرمایه گذاری های خرد و کلان در راستای ایجاد و پیگیری طرح های تحقیق و توسعه شرکتی است. اولین مزیت عرضه و پذیرش شرکت ها در بورس برای اقتصاد ، تسهیل تامین مالی شرکت ها از طریق مشارکت سرمایه ای ، به جای تامین مالی از طریق اوراق بدهی است. در نگاه دوم ، استفاده از ظرفیت های موجود و پذیرش شرکت ها در بورس ، در کنار اعمال سیاست های کنترلی بر روی سایر بازار ها باعث میشود تا نقدینگی موجود در اقتصاد کنترل شده و تماما به سمت تولید رهنمود شود. این عامل خود نه تنها از فعالیت های سفته بازانه در بازار هایی نظیر خودرو ، طلا و دلار جلوگیری کرده که باعث کنترل تورم و رشد توسعه هر بیشتر اقتصاد کشور نیز میشود.
راهنمای پذیرش و عرضه سهام شرکت ها در بورس
مرحله اول
• ناشر اوراق بهادار باید فرم درخواست پذیرش (قابل دسترسی در سایت فرابورس) را به همراه مدارک مورد نیاز از طریق مشاور پذیرش در سامانه پذیرش بارگذاری کند.
مرحله دوم
• پس از انجام بررسی های مقدماتی، ناشر باید سایر مدارک درخواستی فرابورس را به منظور تکمیل اطلاعات شرکت به فرابورس ایران ارائه کند.
مرحله سوم
• بورس و فرابورس گزارش کارشناسی خود حاوی اظهار نظر در خصوص احراز یا عدم احراز شرایط پذیرش را حداکثر ظرف مدت 45 روز پس از تاریخ تکمیل مدارک به انظمام مستندات مربوط به هیئت پذیرش ارسال می کند.
مرحله چهارم
• پس از ارسال گزارش و مستندات مربوطه هیئت پذیرش نظر کتبی خود را مبنی بر تایید و یا رد پذیرش از طریق بورس و فرابورس به متقاضی اعلام میکند.
مرحله پنجم
• در صورتی که درخواست متقاضی پذیرش برای بار اول رد گردد ، طرح مجدد درخواست متقاضی در هیئت پذیرش حداقل پس از سه ماه و با انجام تمامی مراحل ، امکان پذیر خواهد بود.